Krajowa Komisja Koordynacyjna Niezależnego Zrzeszenia Studentów w lecie 1988 r.

KKK NZS była strukturą mało sformalizowaną. Było to miejsce koordynacji działań poszczególnych NZS-ów uczelnianych, które twórzyły raczej federację organizacji niż jedną spójną strukturę. Delegaci do KKK byli wyznaczani w ramach poszczególnych zarządów uczelnianych. Skład był płynny, chociaż czasem były ważone głosy i wpływy - np. przy wyznaczaniu liczby delegatów na zjazd albo podziale dotacji. Moi koledzy uważali, że Toruń nie jest w KKK doceniany i trochę pod wpływem ich kompleksów wytargowałem aż trzy miejsca na zjazd NZS-u, który odbył się w Gdańsku od 9 do 11 września 1988 r. Niestety, okazało się, że nikt inny z Torunia nie miał czasu na niego pojechać, więc wybrałem się sam.

Kiedy wchodziłem do KKK pod koniec roku akademickiego w 1988 r., była to jeszcze struktura na wpół konspiracyjna, ale już w trakcie przestawiania się na działalność jawną. Na jednym ze spotkań w lecie 1988 r. ustaliliśmy, że wymieniamy kontakty, które przecież i tak nie były wielką tajemnicą. Spis poniżej nie jest kompletny. Spotkania odbywały się w różnym składzie i pewnie, zwłaszcza w czasie wakacji, trudno było zebrać wszystkich. Od jesieni 1988 r. były też inne trudności - związane z aresztowaniami delegatów przez Służbę Bezpieczeństwa. Poniższy spis zawiera nazwiska delegatów z Warszawy (uniwersytet i politechnika), Szczecina (uniwersytet), Gdańska (uniwersytet i politechnika), Poznania (uniwersytet), Łodzi (uniwersytet) i Torunia (uniwersytet). Brakuje chociażby Wrocławia (z którym, w tym kontekście, kojarzy mi się Grzegorz Schetyna), Krakowa, Śląska (wydaje mi się, że w KKK była Anita Gargas studiująca w Katowicach; kiedy po raz pierwszy odsiadywałem moje 48 h po rozbiciu spotkania KKK w Warszawie, jakąś dziewczynę trzymali ponad 50 h, i to chyba była ona) i Lublina. Lublin działał osobno i był główną siedzibą frakcji, która toczyła boje o wybranie przewodniczącego KKK, a które były tak ostre, że w końcu KKK zrezygnowała z jego wybierania. Wchodząc do KKK natknąłem się na te spory, m.in. na wywiad opublikowany przez jednego z działaczy lubelskiego NZS-u, W. Bogaczyka w prasie emigracyjnej (w "Pulsie"?), w którym przedstawiał się jako... przewodniczący KKK NZS. Wydaje mi się, że z frakcją lubelską sympatyzowali też założyciele efemerycznej komórki NZS-u w Toruniu w 1987 r. (Radzimir Prus-Grobelski i inni), których działalność nie była jednak dostrzegalna i od których przejęliśmy mandat członka Krajówki w 1988 r. Myślałem o pogodzeniu uczestników sporu, byłem nawet jakimś spotkaniu w Lublinie, ale spór był już zbyt zadawniony i spersonalizowany. Częściowo miał on też charakter ideowy. Frakcja lubelska była zaangażowana religijnie i miałem wrażenie, że chętnie by narzuciła taki charakter całemu zrzeszeniu, które starało się być na tyle apolitycznie, na ile to było wtedy możliwe i reprezentować interesy studentów o różnych poglądach na religię i politykę. Z frakcją lubelską kojarzy mi się Wojciech Bogaczyk, człowiek z pokolenia pierwszego NZS-u z 1980 r., nie pamiętam niestety nazwisk młodszych działaczy. W praktyce funkcję przewodniczącego KKK pełnił nieoficjalnie Tomasz Ziemiński w Warszawy.

Inne nazwiska, których brakuje w spisie to Grzegorz Bierecki, który reprezentował Gdańsk, a w 1989 r. był jednym z naszych przedstawicieli przy Okrągłym Stole. Drugim przedstawicielem wybranym przez KKK był Piotr Ciompa z Warszawy, potem dołączyli do nich inni - zob. Kalendarium NZS przygotowane przez Macieja Romaniuka. Można tam też znaleźć nazwiska innych delegatów do KKK. Z działaczy lokalnego warszawskiego NZS-u pamiętam Pawła Piskorskiego, który nie był delegatem, ale pojawiał się czasem. Ważną postacią był też Robert Pastryk z Warszawy, szef CIA czyli Centrum Informacji Akademickiej. Na jego telefon przekazywaliśmy informacje o tym, co się u nas działo. Nie pamiętam czy były wykorzystywane potem w biuletynie CIA, ale najważniejsze było to, że wracały przez radio. Do Roberta Pastryka dzwonił regularnie Jan Minkiewicz, który potem przekazywał te informacje, jak też informacje o ruchu Wolność i Pokój w audycjach Rozgośni Polskiej Radia Wolna Europa. Jan Minkiewicz był działaczem WiP-u przebywającym na emigracji w Holandii, w Amsterdamie i był tam zaangażowany w działania "Solidarności".

W spisie zamazałem adresy i telefony. Przy nazwisku Tomasza Ziemińskiego jest dziura. Był tam zapisany jego pseudonim "Mikołaj", który widocznie uznałem za ciągle jeszcze tajny, mimo coraz większego ujawniania władz NZS-u. A może to on prosił żeby na razie tego pseudonimu nie ujawniać.

Inna okazja do przyjrzenia się KKK NZS to zebranie z 24 IX 1988 r. (już trochę o nim pisałem), kiedy wpadła SB i zatrzymała wszystkich. Na podstawie akt. IPN BU 01326/899/J można wymienić nazwiska: Tomasz Ziemiński, Robert Bitner, Andrzej Sosnowski, Joanna Kluzik, Przemysław Gosiewski, Andrzej Jegliczka, Rafał Maszkowski, Krzysztof Miller, Roman Szymanda, Andrzej Jasionowski, Robert Pastryk, Wojciech Kwidziński, Andrzej Bereda, Adam Zadworny, Anita Gargas, Mariusz Kamiński, Jacek Ziemiński, Jan Szczerba. Co do niektórych z tych osób nie mam pewności czy byli członkami KKK NZS, NZS UW, czy żadnej z tych stuktur (jak licealista Jacek Ziemiński, brat Tomasza).

oryginalny spis
Osoby wymienione w spisie kontaktów:
osoba rok ur. studia obecnie
Robert Bitner 1966 Warszawa, politechnika
Adam Zadworny 1967 Szczecin, uniwersytet dziennikarz "GW"
Andrzej Sosnowski 1963 Gdańsk, uniwersytet SKOK Stefczyka
Wojciech Kwidziński 1963 Gdańsk, politechnika, Wydz. Budownictwa
Przemysław Gosiewski 1964 Gdańsk, prawo PiS
Mariusz Kamiński 1965 Warszawa, historia CBA, ...
Roman Szymanda 1967 Poznań, geografia doradztwo biznesowe
Andrzej Jegliczka 1964 Poznań, historia
Andrzej Jasionowski 1964 Łódź, prawo
Rafał Maszkowski 1967 Toruń, astronomia ICM UW
Tomasz Ziemiński 1969 Warszawa, prawo Polsat (do 2008?), ...

Inni znani mi członkowie KKK NZS z tamtych czasów, byli lub aktualni:
osoba rok ur. studia obecnie
Wojciech Bogaczyk 1958 Lublin
Grzegorz Bierecki 1963 Gdańsk KSKOK, senator
Piotr Ciompa 1966 Warszawa, historia, później ekonomia PAP (do 2007?), zarządy różnych spółek
Paweł Piskorski 1968 Warszawa, historia polityk
Anita Gargas 1964 Katowice, mat.-fiz.-chem., Warszawa, Podypl. Studium Dzienn. TVP, prasa
Piotr Hertig Kraków
Andrzej Jasionowski 1964 Łódź
Roman Kosiorek 1960 Olsztyn biznesmen
Robert Mrozowski Białystok
Paweł Pawłowicz Kraków
Radzimir Prus-Grobelski 1964 Toruń, prawo? biznesmen, polityk
Marek Swach Kraków
Piotr Sztąberek Kraków

Inne osoby:
osoba rok ur. studia uwagi obecnie
Andrzej Bereda 1961 Lublin, UMSC?, Wydz. Hum. aresztowany na zebr. KKK w 1988 r.
Joanna Kluzik 1963 Warszawa, dzienn. aresztowana na zebr. KKK w 1988 r. MEN
Krzysztof Miller 1962 Warszawa, AWF aresztowany na zebr. KKK w 1988 r. dziennikarz
Maciej Romaniuk 1962 Toruń, prawo przew. ZU NZS UMK urzędnik
Robert Pastryk 1965 Warszawa, Wydz. Filoz.-Socjol. CIA
Jan Minkiewicz 1946 relacje o działaniach NZS w RWE zmarł w 2014 r.


Kontakt: Rafał Maszkowski
Zmiany: 2009-07-22 pierwsza wersja; 2010-02-19 więcej nazwisk; 2010-08-09 bez daty ur. MR, korekta, RP-R, data przywrócona z powodu braku prośby; 2014-11-27 uzupełnienia z IPN BU 01326/899/J 2016-07-05 uzup. o RK